Twijfel je over de fittingmaat van je lamp? In deze blog leer je razendsnel codes als E27, E14, GU10 en GU5.3 herkennen, meet je eenvoudig met een liniaal en let je op spanning (12V/230V), dimmers en E26 vs E27. Met handige tips voorkom je miskopen, flikkerende lampen en gedoe in vochtige ruimtes dankzij de juiste IP-waarde.
Wat is een gloeilampfitting en wat betekent de maat
Een gloeilampfitting is de aansluiting waarmee je lamp mechanisch vastzit in het armatuur en elektrisch contact maakt. De maat geeft aan welk type aansluiting je nodig hebt, zodat je lamp past en veilig werkt. Die maat bestaat meestal uit letters met een getal. De letter vertelt het soort aansluiting, het getal de afmeting in millimeters. Bij E-fittingen (E van Edison) gaat het om schroefdraad en staat het getal voor de buitendiameter: E27 is de grote, standaard schroeffitting in huis, E14 is de kleinere variant voor bijvoorbeeld tafellampen. GU-fittingen zijn steekvoeten met twee pennen; het getal is de hart-op-hartafstand van de pennen. GU10 heeft 10 mm tussen de pennen en klikt vast in spots op 230V, GU5.
3 (ook wel MR16) heeft 5,3 mm en wordt vaak gebruikt op 12V met een transformator. G9 heeft lusvormige pennen die insteken, en B-fittingen zijn bajonetfittingen die je met een kwartslag vergrendelt (bijv. B22). De maat bepaalt dus de mechanische pasvorm en vaak het type toepassing (spanning, armatuur), maar zegt niets over lichtopbrengst of kleur. LED-lampen gebruiken dezelfde fittingen als oude gloeilampen, let wel op dimbaarheid en het maximale wattage van je armatuur. Twijfel je? Lees de code op je oude lamp of meet met een liniaal. Let ook op E26 vs E27: in Europa gebruik je vooral E27; E26 komt uit de VS en is niet altijd probleemloos uitwisselbaar, zeker niet qua spanning.
Zo lees je de code: E, GU, B en G + millimeters
De code op je lampfitting begint met letters die het type aansluiting aangeven en eindigt met een getal in millimeters. E staat voor Edison-schroefdraad; het cijfer is de buitendiameter van de schroef, zoals E27 (huisstandaard) of E14 (kleiner). G betekent een steekfitting met twee pennen; het getal is de hart-op-hartafstand, bijvoorbeeld G4 (4 mm) of G9 (9 mm). GU is ook een steekfitting, maar met een vergrendeling of specifieke houder; GU10 klikt en draait vast op 230V, GU5.
3 is een 12V steekvariant. B staat voor bajonet, waarbij je met een kwartslag vergrendelt; B22 verwijst naar 22 mm. Onthoud: de millimeters gaan over maat en afstand, niet over lichtopbrengst. Zo zie je in één oogopslag welke lamp fysiek past in jouw armatuur.
Schroef, steek en bajonet: de belangrijkste verschillen
Bij een schroeffitting (E-serie zoals E27 en E14) draai je de lamp vast in het armatuur; het schroefdraad zorgt voor stevige mechanische fixatie en breed gebruik in 230V huisinstallaties. Steekfittingen (G- en GU-series) hebben pennen die je insteekt; het getal geeft de afstand tussen de pennen in millimeters. GU10 klikt en draait vast voor 230V spots, terwijl GU5.3 (MR16) meestal 12V gebruikt met een transformator.
Bajonetfittingen (B-serie, zoals B22) vergrendel je met een duw-en-kwartslagbeweging; ze zijn handig bij trillingen en komen vooral voor in oudere armaturen en sommige Belgische/UK toepassingen. De keuze bepaalt de pasvorm en soms de spanning, maar niet de lichtopbrengst. Let altijd op de maatcode om zeker te weten dat jouw lamp past.
[TIP] Tip: E-nummer is schroefdraad-diameter in mm; kies E27 dik, E14 dun.
De meest voorkomende fittingmaten in Nederland en België
Onderstaande tabel zet de meest gebruikte fittingmaten in Nederland en België naast elkaar: het type aansluiting, bijbehorende spanning en waar je ze typisch tegenkomt.
| Fittingmaat | Type & maat | Spanning/driver | Typische toepassingen |
|---|---|---|---|
| E27 | Schroef (Edison) Ø27 mm | 230V AC, geen trafo | Algemene verlichting: plafonds, staande en tafellampen |
| E14 | Schroef (Edison) Ø14 mm | 230V AC, geen trafo | Kleinere armaturen: wandlampen, kroonluchters, koelkasten |
| GU10 | Steek met draai-vergrendeling, penafstand 10 mm | 230V AC, geen trafo | Spotverlichting: inbouwspots, richtspots op netspanning |
| GU5.3 (MR16) | Steek, penafstand 5,3 mm | 12V (trafo/driver vereist) | Laagspanningsspots: meubels, badkamer/toepassingen met trafo |
| G9 | Steek (bi-pin), penafstand 9 mm | 230V AC, geen trafo | Compacte armaturen: designlampen, kleine plafonnières en wandlampen |
Kort samengevat: E27/E14 zijn de standaard schroeffittingen op 230V, GU10 is de 230V-spot en GU5.3 de 12V-variant (met trafo), terwijl G9 veel in compacte armaturen zit. B22 komt minder vaak voor en zie je vooral in oudere Belgische armaturen of import.
In Nederland en België kom je vooral E27 en E14 tegen: E27 is de grote Edison-schroeffitting voor plafonnières, hanglampen en staande lampen, terwijl E14 de kleinere variant is voor bijvoorbeeld nachtlampen en compacte armaturen. Voor spots is GU10 de standaard op 230V; die klik-draai je vast in inbouwspots en railspots zonder transformator. GU5.3 (ook MR16 genoemd) heeft een steekvoet met 5,3 mm penafstand en werkt meestal op 12V met een transformator, vaak in badkamer- en keukeninbouwspots. G9 is een kleine steekfitting met lusvormige pennen die je veel ziet in compacte designarmaturen en wandlampen.
B22, de bajonetfitting, komt minder vaak voor maar duikt soms op in oudere armaturen en bij import uit het Verenigd Koninkrijk. De maat zegt iets over de mechanische pasvorm (diameter of penafstand), niet over lichtopbrengst of kleur. Goede tip: check altijd de code op je oude lamp of armatuur, zodat je zeker weet dat je de juiste maat en spanning pakt en gedoe met retouren voorkomt.
E27 en E14: standaard schroeffittingen
E27 en E14 zijn de bekendste schroeffittingen die je in huis tegenkomt. De letter E staat voor Edison-schroefdraad en het getal is de buitendiameter in millimeters. E27 (27 mm) is de grote, universele maat voor plafonnières, hanglampen en staande lampen op 230V. E14 (14 mm) is compacter en past in kleinere armaturen zoals nachtlampen, bureaulampen en kandelaars.
Beide maten zijn beschikbaar als LED, halogeen en vroeger gloeilamp, maar je gebruikt tegenwoordig vooral LED voor zuinig en koel licht. Let op de maximale lampmaat en -wattage van je armatuur, zeker bij dichte kappen. Tip: verwissel E27 niet met E26 uit de VS; dat lijkt veel, maar is niet altijd elektrisch of mechanisch ideaal.
GU10 en GU5.3 (MR16): spots voor 230V en 12V
GU10 en GU5.3 lijken op elkaar als spotjes, maar de fitting en voeding verschillen flink. GU10 werkt rechtstreeks op 230V en klikt-draait vast met twee dikke pinnetjes; je hebt geen transformator nodig en vervangt halogeen eenvoudig door LED. GU5.3, ook wel MR16, heeft twee dunne pennen met 5,3 mm afstand en werkt meestal op 12V via een transformator. Hier moet je letten op het type trafo: sommige halogeentrafo’s hebben een minimale belasting en werken slecht met zuinige LED, waardoor flikkeren of niet inschakelen kan optreden.
Visueel zie je het snel: GU10 heeft korte, stompe pinnen met een bajonetvergrendeling, GU5.3 steek je simpel in. Meng ze niet, want de pasvorm én spanning zijn niet uitwisselbaar.
G9 en B22: wanneer je ze gebruikt
G9 gebruik je in compacte armaturen waar weinig ruimte is, zoals wandlampen, plafonnières en designarmaturen. Het is een steekfitting met 9 mm penafstand die rechtstreeks op 230V werkt; vroeger halogeen-capsules, nu vaak LED. Let op de fysieke maat: LED-G9’s kunnen groter zijn dan halogeen, waardoor ze niet altijd in een kleine kap passen. Check ook dimbaarheid en warmteafvoer in dichte behuizingen.
B22 is de bajonetfitting van 22 mm die je met een duw en kwartslag vastzet. Je komt ‘m vooral tegen in oudere Belgische armaturen en bij import uit het Verenigd Koninkrijk. Hij is 230V en zit stevig bij trillingen. Verwissel ‘m niet met E27; schroeven werkt hier niet. Kies liever de juiste lamp dan een adapter vanwege ruimte en veiligheid.
[TIP] Tip: Neem de oude lamp mee: E27 groot, E14 klein.
Hoe bepaal je jouw fittingmaat
Begin met de makkelijkste check: lees de code op je oude lamp of in het armatuur. Vaak staat er iets als E27, E14, GU10, GU5.3, G9 of B22 op de rand of bij de lamphouder, soms samen met “MAX 40W” of de spanning. Staat er niets? Kijk dan naar het type aansluiting. Heeft de lamp schroefdraad, dan heb je een E-fitting en meet je met een liniaal de buitendiameter van het schroefdeel: ongeveer 27 mm is E27, circa 14 mm is E14. Zie je twee pennen, dan gaat het om een steekfitting: meet de hart-op-hartafstand van de pennen.
Ongeveer 10 mm met klik-draai is GU10 (230V), 5,3 mm zonder vergrendeling is GU5.3 (meestal 12V, let op de trafo). Een G9 herken je aan de lusvormige pennen, B22 aan de bajonet die je met een kwartslag vergrendelt. Controleer ook de beschikbare ruimte in de kap en de maximale lampmaat; sommige LED’s zijn groter dan oude halogenen. Twijfel je tussen vergelijkbare maten, vermijd adapters en kies de lamp die exact bij je fitting en spanning past.
Visueel herkennen en meten met een liniaal
Begin met kijken wat je ziet: schroefdraad wijst op een E-fitting, twee pennen op een steekfitting en twee nokjes op een bajonet. Haal de lamp uit het armatuur en meet met een liniaal. Bij E-fittingen meet je de buitendiameter van het schroefdeel: circa 27 mm is E27, rond 14 mm is E14. Bij steekfittingen meet je de hart-op-hartafstand van de pennen: ongeveer 10 mm is GU10 (klik-draai), 5,3 mm is GU5.
3 (MR16, insteken). Een G9 herken je aan twee lusvormige pootjes dicht bij elkaar; bij B22 zie je twee nokjes en een kraag van ongeveer 22 mm. Controleer ook de beschikbare ruimte in de kap, want sommige LED-lampen zijn net wat groter dan halogeen.
Check je armatuur: spanning, maximaal wattage en formaat
Kijk eerst naar het label of de opdruk in je armatuur: staat er 230V of 12V, en is er een trafo aanwezig? Een GU5.3/MR16 werkt meestal op 12V, terwijl E27, E14 en GU10 doorgaans 230V zijn. Check daarna het maximaal toegestane wattage; dat gaat vooral over warmteafvoer. Gebruik je LED, dan telt het opgenomen vermogen (bijv.
6W), niet het “gloeilamp-equivalent” (bijv. 40W). Let ook op het fysieke formaat van de lampkop en kap, zoals A60 (bol), P45 (klein bolletje) of PAR16 (spot), zodat de lamp niet uitsteekt of tegen de kap klemt. Tot slot: als er een dimmer op zit, kies een dimbare lamp die compatibel is met jouw dimmertype.
[TIP] Tip: Meet met een schuifmaat: 27 mm = E27, 14 mm = E14.
Aankooptips, veiligheid en veelgemaakte fouten
Begin altijd bij de fittingcode en spanning, zodat je geen GU10 op een 12V-armatuur of een GU5.3 op 230V probeert te zetten. Verwissel E27 niet met E26 en let bij spots op GU10 versus GU5.3; ze lijken op elkaar, maar passen en werken niet hetzelfde. Check het maximaal toegestane wattage in je armatuur en realiseer je dat dit vooral om warmte gaat: een 6W LED vervangt vaak 40W gloeilamp, maar de warmte moet nog steeds weg kunnen, zeker in dichte kappen. Kies alleen een dimbare lamp als je ook echt een dimmer gebruikt en check de compatibiliteit, anders krijg je flikkeren, zoemen of een beperkte dimrange.
Wees kritisch met fittingadapters; ze maken het hoger of breder, kunnen contactproblemen geven en verhogen de kans op oververhitting. Kijk bij vochtige ruimtes en buiten op de IP-waarde van het armatuur en gebruik lampen die geschikt zijn voor de omgeving. Let tot slot op maat en vorm van de lamp (A60, P45, PAR16), zodat alles past. Als je deze basics volgt, koop je in één keer de juiste lamp, voorkom je storingen en verleng je de levensduur van zowel je lamp als je armatuur.
Veelgemaakte fouten en compatibiliteit (E26 VS E27, GU10 VS GU5.3, 12V VS 230V)
E26 en E27 lijken bijna hetzelfde, maar het gaat om 26 mm versus 27 mm schroefdraad en vaak ook om een andere spanningsomgeving. E26 hoort meestal bij 120V-markten, E27 bij 230V. Door minieme maat- en isolatierandverschillen kan een E26-lamp in een E27-fitting net te los of juist te strak zitten, met slecht contact of oververhitting als risico. GU10 en GU5.
3 zijn niet uitwisselbaar: GU10 is 230V met klik-draai vergrendeling, GU5.3 (MR16) heeft twee dunne pennen op 12V en vereist een trafo. Verwar 12V en 230V nooit; een verkeerde combinatie leidt tot geen licht, schade of gevaar. Let bij 12V-LED ook op de trafo: een minimale belasting of ongeschikte driver veroorzaakt flikkeren, zoemen of niet inschakelen.
Dimbaarheid, slimme functies en adapters: wat wel en niet werkt
Dimbare LED werkt alleen soepel met een compatibele fase-afsnijdingsdimmer (trailing edge); met oude fase-aansnijders krijg je vaak flikkeren, zoemen of een korte dimrange. Check altijd de compatibiliteitslijst van je lamp of kies een LED-dimmer met instelbare minimale belasting. Gebruik je slimme lampen (bijv. Wi-Fi of Zigbee), laat de wanddimmer dan uit de stroomregeling: zet ‘m vol aan of vervang ‘m door een gewone schakelaar, want je dimt via app of hub.
Adapters kunnen handig zijn (E27 naar E14 of andersom), maar ze maken de lamp hoger, verslechteren soms contact en verhogen warmte; in dichte kappen of bij zware lampen is dat af te raden. Pas nooit adapters toe tussen 12V en 230V-systemen en gebruik geen adapter om GU10 en GU5.3 te “mixen”.
Binnen, buiten en vochtige ruimtes: veiligheid, warmte en IP-waarde
Kies je lamp en armatuur op de omgeving: binnen in droge ruimtes is IP20 meestal genoeg, maar in badkamer en buiten speelt de IP-waarde de hoofdrol. Ga in spatwaterzones minimaal voor IP44, en kies IP65 of hoger bij directe spat- of straalbelasting, zoals bij de douche of onbeschutte buitenplaatsen. Buiten onder een afdak kom je vaak weg met IP44; onbeschut is IP65/IP67 veiliger.
Let op afdichtingen, rubber ringen en corrosiebestendige materialen. Warmte blijft belangrijk: ook LED geeft warmte af en kan in dichte kappen sneller verouderen. Houd je aan het maximale wattage, check de omgevingstemperatuur (ta) en zorg voor voldoende ventilatie. In vochtige ruimtes is een goede aarding en betrouwbare trafo bij 12V essentieel.
Veelgestelde vragen over gloeilamp fitting maat
Wat is het belangrijkste om te weten over gloeilamp fitting maat?
De fittingmaat bepaalt mechanische passing én elektrische compatibiliteit. Codes als E, GU, B of G gevolgd door millimeters geven schroef-, steek- of bajonettype en diameter/pin-afstand aan. Veelvoorkomend: E27, E14, GU10, GU5.3, G9, B22.
Hoe begin je het beste met gloeilamp fitting maat?
Start met visueel vergelijken en meten: diameter van schroefdraad (E27/E14) of pin-afstand (GU10/GU5.3) met een liniaal. Controleer daarna armatuurlabel op spanning (12V/230V), maximaal wattage, formaat, dimbaarheid en IP-waarde.
Wat zijn veelgemaakte fouten bij gloeilamp fitting maat?
Veel fouten ontstaan door verwarring tussen GU10 (230V) en GU5.3/MR16 (12V), E26 vs E27 tolerantie, onjuiste dimmers, adapters in afgesloten armaturen (warmte), en buitengebruik zonder juiste IP-waarde. Check altijd trafo, driver en dimmercompatibiliteit.
